وُویجر

وُویجر نام دو کاوشگر فضایی است که در دهه ۱۹۷۰ میلادی توسط ناسا برای مطالعه سیاره‌های منظومه ی شمسی به فضا پرتاب شد.
«کاوشگر» به دسته‌ای از فضاپیماهای بدون سرنشین اطلاق می‌شود که برای کاوش و تحقیق در سیارات، ستارگان و به طور کلی اجرام فضایی ساخته و به فضا پرتاب می‌شوند.

نمایی از کاوشگر فضایی ویجر۱

دو کاوشگر ویجر ۱و ویجر ۲ پیشگام اکتشاف سیارات دوردست منظومه ی خورشیدی و اولین ابزار ساخت بشرهستند که از محدوده منظومه شمسی خارج شده و به فضای ژرف ورای آن سفر کرده‌اند. داده‌های بسیار ارزشمندی که این دو کاوشگر در طول ماموریتهای موفق‌شان در اختیار دانشمندان قرار دادند، باعث گسترش زیاد دانش و اطلاعات بشر از ساختار سیارات بزرگ گازی منظومه خورشیدی شده‌است.
کاوشگر ویجر ۱:
کاوشگر «وویجر ۱» در ۵ دسامبر سال ۱۹۷۷ میلادی توسط ایالات متحده برای کاوش و بررسی دقیق سیارات گازی مشتری زحل و فضای ژرف فراتر از آنها به فضا پرتاب شد.
این کاوشگر در تاریخ ۵ مارس ۱۹۷۹ به نزدیک‌ترین فاصله خود نسبت به سیاره مشتری رسید و پس از بررسی و ارسال داده‌هایی بسیار ارزشمند و بنیادین از این سیاره به زمین، به سوی سیاره زحل پیش رفت و پس از گذر از این سیاره در ۱۲ نوامبر ۱۹۸۰ به ورای منظومه شمسی و فضای بیکران بین ستاره‌ای پیش رفت تا سفر بی پایان خود را ادامه دهد

تصویر سی جی تهیه شده توسط ناسا از «وویجر ۱» در حال ورود به مدار اورانوس

کاوشگر وویجر ۲
کاوشگر «وویجر ۲» در تاریخ ۲۵ اوت ۱۹۷۷ میلادی برای کاوش و بررسی دقیق‌تر تمامی سیارات گازی منظومه شمسی از جمله مشتری ،زحل،اورانوس،نپتون، به فضا پرتاب شد. پس از گذر از مشتری و زحل به ترتیب در تاریخ ۹ ژوئیه ۱۹۷۹ و ۲۵ اوت ۱۹۸۱، در روز ۲۴ ژانویه ۱۹۸۶ خود را به اورانوس رساند و پس از عبور از نپتون در ۱۵ اوت سال ۱۹۸۹ همانند وویجر ۱ سفر خود را به سوی ژرفای فضا در پیش گرفت.
:اجزا
آنتن فراگیر
آشکارساز پرتوهای کیهانی
آشکارساز پلاسما
دستگاه عکسبرداری (با دوربین زاویه بسته)
دستگاه عکسبرداری (با دوربین زاویه باز)
طیف سنج فرا بنفش
پرتوسنج و طیف سنج فروسرخ
فتوپلاریمتر
آشکارساز ذرات باردار کم انرژی
آنتهای موج پلاسما و رادیو آسترونومی سیارات
ژنراتور‌های ترمو الکتریکی رادیوایزتوپ
مغناطیس‌سنج
خدمات ویجرها به ستاره شناسي
کاوشگرهای «وویجر» به بررسی دقیق سیارات گازی، ماه (قمر)‌های آنها، میدان مغناطیسی و جاذبه آن ، محاسبه دقیق گرانش و همچنین حلقه‌های زحل و اورانوس پرداختند.
از دیگر ویژگی‌های این ماموریت ، کشف ۲۴ ماه برای سیارات گازی بود.
علاوه بر این دانشمندان به یاری داده‌های ارسالی این دو کاوشگر، به شواهدی دال بر وجود فعالیت‌های آتشفشانی (شبیه ساختارهای زمینی) در یکی از ماه‌های مشتری به نام «آیو» و همچنین آب فشان‌های یخی در بزرگترین ماه نپتون یعنی تریتون پی‌بردند.
کشف تعداد زیادی از حفره‌های بزرگ که حاصل برخورد بسیار شدید دنباله دارها و شهاب سنگ ها بر روی ماه‌های سیارات است، از دیگر اکتشافات این کاوشگرها بود.

تصویر سی جی تهیه شده توسط ناسا از وویجر ۲
هنگام ترک زحل دانشمندان با در نظر گرفتن داده‌های ارسالی توسط وویجرها توانستند جرم و چگالی بیش از ۱۷ ماه (قمر) را محاسبه نمایند و همچنین ساختارهای بنیادی اجزای تشکیل دهنده جوّ رقیق و اسرارآمیز یکی از ماه‌های زحل به نام س تیتان را تعیین نمایند. این داده‌ها سه دهه بعد در ماموریت فضایی کاسینی هویگنس تکمیل شد.
این دو کاوشگر همراه خود ابزارهای بسیار دقیق پژوهشی حمل می‌کردند. از جمله این ابزار آلات می‌توان به ابزاری برای اندازه گیری دقیق میدان الکتریکی (توان یا قدرت،شکل و جهت آن در سیاره)، امواج فرابنفش،امواج مریی،فروسرخ و امواج رادیویی (در طول موج‌های مختلف) که توسط سیارات و ماه‌ها و حلقه‌هایشان تولید می‌شود اشاره کرد.
از شگفت‌انگیزترین پدیده‌های که در طی این سفر اکتشافی اتفاق افتاد، ایجاد اختلال در ارتباط بین کاوشگرها و زمین در هنگام عبور این دو فضاپیما از پشت سیاره‌ها است، به عبارت دیگر جوّ سیارات و برخی از حلقه‌ها مانع از ارسال امواج رادیویی توسط کاوشگرها به زمین بودند
صدا،تصویر و نوع بشر برای موجودات فضایی
علاوه بر ابزارهای پژوهشی و اندازه‌گیری، هر دو کاوشگر با خود لوحی از جنس طلا حمل می‌کنند. در این صفحات مدور فلزی دیجیتالی، مطالب زیر ثبت شده‌است:
فراز‌هایی از تمدن انسان به زبان ریاضی
تصویری از دو انسان (زن و مرد) با با دستان افراشته به نشانه دوستی
نشانی جایگاه زمین در منظومه شمسی و کهکشان راه شیری
ایده ی قرار دادن صفحات:
اندیشه قرار دادن پیام‌هایی برای موجودات هوشمند فرازمینی نخستین بار توسط «اریک بورگس» مطرح شد. سپس کارل ساگان، ستاره‌شناس و اخترشیمیدان مشهور آمریکایی و از پیشگامان روش‌های برقراری ارتباط با موجودات هوشمند فرازمینی‌، از این ایده به شدت استقبال کرد.
سرانجام ناسا با این طرح موافقت کرد و سه هفته به وی فرصت داد تا پلاکی را طراحی کند. ساگان با همکاری فرانک دریک پلاک را طراحی کردند؛ البته طراحی هنری این پلاک را همسر کارل سیگان - لیندا سالزمن- انجام داد.

تصویری از دیسک کاوشگر وویجر ۱

!!!محتوای صفحات،اشعار سعدی شیرازی در فضا
در صفحه‌ای ۱۲ اینچی مسی با روکش طلا چکیده‌ای از فرهنگ و آثاری از زندگی گونه‌های مختلف در زمین قرار داده شده‌است:
۱۱۵ قطعه عکس آنالوگ
اصواتی از زمین
صدای رعد و برق
صدای گریه یک شیرخوار
صدای یک نهنگ وال
صدای برخورد امواج به ساحل
صدای قلب و گام برداشتن انسان
و چند صدای دیگر
موسیقی‌های منتخب از فرهنگ‌ها و نواحی مختلف (۹۰ دقیقه): قطعات مختلفی از باخ و بتهوون تا لوپی آرمسترانگ و چاک بری در دیسک گنجانده شده‌اند. موسیقی‌ها متعلق به فرهنگ‌ها و کشورهای مختلف هستند: چین،ژاپن،آذربایجان،اندونزی، مکزیک،پرو،بلغارستان،سنگال
سلام و خوشامدگویی به ۵۵ زبان: این خوشامدگویی‌ها با زبان آکادی که در سومر ۶ هزار سال پیش صحبت می‌شد آغاز می‌شود و با یکی از زبان‌های محلی چینی به نام پایان می‌یاید
همچنین سلام به زبان فارسی که با شعر «بنی آدم اعضای یکدیگرند» سعدی دنبال می‌شود. پیام فارسی به خاطر شعر سعدی یکی از طولانی‌ترین پیام‌های وویجر است.
دانشمندان امیدوارند وویجرها در طول سفر طولانیشان در فضای بیکران، با یک تمدن فرازمینی هوشمند برخورد داشته باشند. در این صورت، لوح مذبور شاید راهنمایی باشد برای همسایگان دوردست ما تا راه خانه ما «زمین» را پیدا کرده به ملاقاتمان بیایند.
پیامهایی از سیاره ای که دیگر نیست!!!
البته به نظر می‌رسد این کار بیشتر یک اقدام سمبولیک باشد، چرا که با توجه به اندازه کوچک کاوشگرها در مقایسه با فضای بین ستاره‌ای، بسیار بعید است حتی در صورت وجود حیات فرازمینی، این دیسک‌ها پیدا شوند. حتی در صورتی که موجودات فرازمینی این دیسک‌ها را پیدا کنند، با توجه به گذشت زمان زیاد، آنها جنبه تاریخی خواهند داشت و به علاوه ممکن است آنها زمانی پیدا شوندکه دیگر نشانی از حیات در زمین نباشد

!خداحافظ وویجر مهربان
فرستنده و گیرنده‌های رادیویی و همچنین سایر ابزار آلات پژوهشی دو کاوشگر «وویجر» تا سال دو هزار میلادی به خوبی فعال بود.
اما به مراتب با زیاد شدن فاصله آن‌ها با سیاره زمین، این امواج باید برای رسیدن به زمین مدت زمان بسیاری را طی کنند. به همین دلیل در طی این فاصله دچار افت کیفیت می‌شوند و به صورت پالس‌های بسیار ضعیف در زمین دریافت می‌شوند.
پیش بینی می‌شود که کاوشگر وویجر ۱ تا سال ۲۰۱۵ از منطقه تحت جاذبه خورشید (هلیو پوز) خارج شده و سفر خود را در فضای بین ستاره‌ای ادامه دهد. وویجر ۲ نیز در طی سال‌های آتی همین مسیر را در پیش خواهد گرفت. دانشمندان تخمین می‌زنند که نزدیک ترین فاصله مرز خورشیدی هیلوپوز تا خورشید فضای تحت تاثیر خورشید و فضای بین ستاره‌ای در حدود ۱۵ میلیارد کیلومتر باشد.
دانشمندان امیدوارند پیش از اینکه موتور‌های پیشران این دو کاوشگر ارزشمند برای همیشه در فضای بیکران خاموش گردند، وویجرها به جایگاهی خاص رسیده باشند

زمین از فاصله ۶٫۵ میلیون کیلومتری و از دید وویجر ۱

METI پروژه

بشر سالهاست كه در فضا به دنبال مفهومي مي گردد كه در كتب و مجلات از آن به خيال پردازي ياد مي شود. با اين حال موجودات فضايي و نفس هيجان انگيز بود يا نبود آنها دانشمندان را بر آن داشته است كه طي 35 سال گذشته تلاش گسترده اي را براي يافتن آنها به كار بندند.طي بيش از 3 دهه گذشته ايده هاي پراكنده دانشمندان علوم فضايي درخصوص ارسال پيام براي آنچه كه موجودات فضايي خوانده مي شود در قالب پروژه هاي منسجمي درآمده است كه حاصل آن به پروژه METI بوده است.اين پروژه كه معادل كامل آن ارسال پيام براي موجودات هوشمند فرا زميني است تلاشي جهاني براي شناساندن بشر و زمين به فضا و موجودات فضايي احتمالي ساكن در گوشه و كنار آن است. در اين پروژه دانشمندان مبناي تحقيقات خود را ارسال پيام به فضا و دريافت احتمالي آنها از سوي موجودات فضايي قرار داده اند، البته اگر حقيقتا وجود خارجي داشته باشند.بر اساس محاسبات صورت گرفته نخستين پيام از اين سري پيامها كه به Cosmic Call 2 مربوط مي شود در آوريل 2036 به هدف تعيين شده خود يعني ستاره Hip 4872 در صورت فلكي Cassiopeia خواهد رسيددر قالب اين پروژه جهاني پيامهايي در شكل سيگنالهاي راديويي به اعماق فضا و البته مسيرهاي انتخاب شده ارسال مي شود.در كنار اين پروژه، برنامه موازي و جهاني موسوم به Active SET وجود دارد كه طي آن دانشمندان تلاش مي كنند تا نشاني از پيامهاي احتمالي كه موجودات فرا زميني در اعماق فضا منتشر مي كنند دريافت كنند.آنچه كه دانشمندان در قالب اين دو پروژه موازي از جمله پروژه METI به دنبال آن هستند شكستن سكوت سنگين حاكم بر فضاي بيكران است كه طي آن پيام جهاني به اين مضمون ارسال مي شود شما تنها نيستيد!4 تلاش گسترده بشر براي يافتن نشاني از موجودات فضايياز سال 1974 ميلادي به اين سو، در قالب 4 پروژه مجزا و هدفمند موسوم به Arecibo Message ، Cosmic Call 1،Teen Age Message و Cosmic Call 2 تلاشهاي گسترده اي در اين زمينه صورت گرفته است. پروژه Arecibo Message در سال 1974 ميلادي صورت گرفت و به فاصله 25 سال بعد يعني در سال 1999 ميلادي1 Cosmic Call تلاش بعدي دانشمندان لقب گرفت.دو پروژه Teen Age Message و Cosmic Call 2 نيز به ترتيب در سالهاي 2001 و 2003 آغاز شدند. در تمامي اين پروژه ها دانشمندان ستارگاني را مورد هدف قرار دادند كه در حد فاصل 32 تا 69 سال نوري از زمين قرار دارند. البته در اين ميان استثنايي نيز وجود دارد كه به Arecibo Message مربوط مي شود و در قالب آن ستاره Glob cluster M13 در فاصله 24 هزار سال نوري از زمين مورد هدف قرار گرفت.به گفته دانشمندان و بر اساس محاسبات صورت گرفته نخستين پيام از اين سري پيامها كه به Cosmic Call 2 مربوط مي شود در آوريل 2036 به هدف تعيين شده خود يعني ستاره Hip 4872 در صورت فلكي Cassiopeia خواهد رسيد. پروژه ارسال پيام براي موجودات فرا زميني گرچه به شدت مورد توجه محافل علمي جهان قرار گرفته است اما اين تلاش با مخالفتهايي نيز روبرو بوده است.در اين ميان برخي صاحبنظران بر اين باورند كه با انجام چنين كاري زمينه لازم براي تهاجم احتمالي موجودات ناشناخته به زمين و ساكنان آن فراهم مي شود. از جمله اين افراد مي توان به ديويد برين دانشمند سرشناس آمريكايي و برنده جايزه ويژه افسانه هاي علمي اشاره كرد.وي در مقاله اي معروف تحت عنوان فرياد در فضاي بيكران تلاش براي ارسال پيام به اعماق فضا را به باد انتقاد گرفته است.