در اردیبهشت ۸۶ هنگامي كه سريع‌السير زهره به دومين سياره منظومه شمسي رسيد پديده‌اي غير عادي نظر دانشمندان را به خود معطوف ساخت. تيمي از دانشمندان اروپايي از طيف‌سنج اتمسفري فروسرخ (SOIR) براي بررسی اختفاي خورشيدي پشت زهره استفاده كردند. بررسي اختفاي خورشيد به دانشمندان اجازه مي‌دهد كه نحوه جذب يك طول موج بخصوص به وسیله ی جو سياره را مطالعه كنند.
اين طول موج‌ها و ميزان جذب آنها، نوع و مقدار گازها را در اتمسفر زهره مشخص مي‌سازد. در اين بررسي دانشمندان در طول موج ۳/۳ ميكرومتري در ميانه‌ی محدوده فروسرخ طيف، يك پدیده غيرعادي مشاهده كردندكه در طي اختفا به طور منظم با افزايش عمق جو افزايش مي‌يافت. در ابتدا تصور مي‌شد كه يك مولكول آلي شامل كربن و هيدرو‍ژن مسبب اين پديده است اما هيچ مولكول آلي شناخته‌شده‌اي همه خواص اين پدیده را توجيه نمي‌كرد.
دانشمندان ناسا با بررسي دوباره ی پديده٬ اثر مشابهي را در طيف جو مريخ مشاهده كردند. دو تيم مشاهدات را با هم مقايسه نمودند. هر دو پديده يكسان بودند و اين سرنخ خوبي بود. جو زهره ضخيم‌تر از مريخ است اما جو هر دو سياره از ۹۵% دي‌اكسيد كربن تشكيل شده است. دانشمندان ناسا دريافتند كه مسبب اين پدیده يك ايزوتوپ دي‌اكسيد كربن است كه يكي از دو اتم اكسيژن آن به جاي هشت پروتون و هشت نوترون(اکسیژن-۱۶)، هشت پروتون و ده نوترون(اکسیژن-۱۸) دارد.
تا كنون جذب مولكول در اين طول موج مشاهده نشده بود اما تحقيقات سه گروه مستقل نتايج يكساني را نشان داد، يك گذار كمياب كه تنها در اين ايزوتوپ ممكن است، باعث ايجاد پديده مذكور مي‌شود. وزن متفاوت اين دو نوع ایزوتوپ اتم اكسيژن به مولكول اجازه مي‌دهد همزمان به دو روش ارتعاشات خود را تغيير دهد اما مولكولهاي حاوي اكسيژن معمولي در هر زمان تنها مي‌توانند يك نوع تغيير داشته باشند.
اين گذار كمياب حتي به مولكول اجازه مي‌دهد انرژي بيشتري جذب كند و بنابراين نقش فعالتري در در اثر گلخانه‌اي ايفا نمايد. اين ايزوتوپ ۱% كل دي‌اكسيد كربن زمين را تشكيل مي‌دهد و مقدارش در جو زمين ۲۵۰۰۰۰ بار كمتر از مقدار آن در جو زهره است. بنابراين، نقش آن روي اثر گلخانه‌اي در زمين كوچك است اما در زهره اثر قابل نوجهی دارد.
منبع:اسا
No comments:
Post a Comment